საერთაშორისო თანამშრომლობა

ორმხრივი და რეგიონული თანამშრომლობა

სასაზღვრო პოლიციის საერთაშორისო თანამშრომლობა ემყარება საერთაშორისო სამართლის საყოველთაოდ აღიარებულ პრინციპებსა და საქართველოს, უცხო ქვეყნებისა და საერთაშორისო ორგანიზაციების საერთო ინტერესებს სასაზღვრო სფეროში საქმიანობის კოორდინაციის, თანამშრომლობის გაღრმავებისა და სასაზღვრო საკითხების გადაწყვეტის მიზნით. საერთაშორისო თანამშრომლობის მიზანია, კომპეტენციის ფარგლებში, საუკეთესო საერთაშორისო პრაქტიკის მოძიება, მისი დამუშავება და შემდგომში მიღებული ინფორმაციისა და გამოცდილების საფუძველზე სასაზღვრო პოლიციის განვითარების ხელშემწყობი პროცესების ინიცირება.

საერთაშორისო თანამშრომლობა ხორციელდება ორმხრივ და მრავალმხრივ ფორმატებში, ამავდროულად სასაზღვრო პოლიცია თანამშრომლობს საერთაშორისო ორგანიზაციებთან.

სასაზღვრო უსაფრთხოების განმტკიცების მიზნით, საერთაშორისო თანამშრომლობის ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანესს მიმართულებას წარმოადგენს მეზობელი ქვეყნების - თურქეთის რესპუბლიკის, აზერბაიჯანის რესპუბლიკის და სომხეთის რესპუბლიკის შესაბამის უწყებებთან თანამშრომლობა. გამონაკლისს რუსეთის ფედერაცია წარმოადგენს, რადგან 2008 წლის მოვლენების შემდეგ შეჩერებულია დიპლომატიური ურთიერთობები.

საქართველოს სასაზღვრო პოლიციასა და თურქეთის რესპუბლიკის გენერალურ შტაბს შორის ყოველწლიური ორმხრივი სამხედრო თანამშრომლობის გეგმების ფარგლებში ხდება საპატრულო გემების პერსონალის გაცვლა; იმართება საპატრულო გემების ორმხრივი ვიზიტები და სამხედრო დიალოგის შეხვედრები; საქართველოსა და თურქეთის რესპუბლიკის სასაზღვრო ქვედანაყოფები ერთობლივ წვრთნებში მონაწილეობენ; სასაზღვრო პოლიციის მოსამსახურეები ყოველწლიურად გადიან სწავლებას და იმაღლებენ კვალიფიკაციას თურქეთის სასწავლო დაწესებულებებში. სასაზღვრო პოლიცია მჭიდრო თანამშრომლობს ლატვიის, ლიეტუვის, პოლონეთის, მოლდოვის  სასაზღვრო უწყებებთან და გერმანიის ფედერალურ პოლიციასთან.

რეგიონული უსაფრთხოების უზრუნველყოფის მიზნით, სასაზღვრო პოლიცია აქტიურად თანამშრომლობს შავი ზღვის რეგიონის ქვეყნებთან, როგორც ორმხრივ, ასევე მრავალმხრივ ფორმატში (თურქეთი, რუმინეთი, უკრაინა, ბულგარეთი).

მრავალმხრივ ფორმატში თანამშრომლობა ხორციელდება „შავი ზღვის სამხედრო-საზღვაო თანამშრომლობის ჯგუფის დაარსების შესახებ“ (2001 წ.) და „შავი ზღვისპირა ქვეყნების სასაზღვრო/სანაპირო დაცვის უწყებებს შორის თანამშრომლობის შესახებ“ (2006 წ.) შეთანხმებების საფუძველზე.

აღსანიშნავია თანამშრომლობა ევროკავშირის პროექტის „აღმოსავლეთ პარტნიორობა“ ფარგლებში, რომლის მიზანია ურთიერთობების გაღრმავება და გაძლიერება ევროკავშირს, მის წევრ სახელმწიფოებს და აზერბაიჯანს, ბელარუსს, მოლდოვას, საქართველოს, სომხეთსა და უკრაინას შორის. სასაზღვრო პოლიცია ასევე აქტიურად თანამშრომლობს ევროპის უშიშროებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაციასთან. სასაზღვრო პოლიციის პერსონალი პროფესიული განვითარების კუთხით, მნიშვნელოვანია აღინიშნოს ბრიტანეთის საელჩოსთან და სამხედრო ატაშეს ოფისთან, ასევე საბერძნეთს ეროვნული სამხედრო გენერალური შტაბთან თანამშრომლობა.


სასაზღვრო უსაფრთხოების სფეროში ამერიკის შეერთებულ შტატებისა და საქართველოს სტრატეგიული თანამშრომლობა მიზნად ისახავს ქვეყანასა და რეგიონში მშვიდობისა და სტაბილურობის განმტკიცებას. ქვეყნებს შორის არსებული თანამშრომლობა დაფუძნებულია ურთიერთმხარდაჭერის პრინციპზე. რეგიონსა და ქვეყანაში არსებული საფრთხეებისა და გამოწვევების გათვალისწინებით, აშშ-ის და საქართველოს მთავრობები, საზღვრის დაცვის სფეროში თანამშრომლობენ საზღვრის დაცვის შესაძლებლობების განვითარების, ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციის გაღრმავების, ექსპორტის ეფექტიანი კონტროლის, მასობრივი განადგურების იარაღის გაუვრცელებლობის საერთაშორისო სტანდარტების დამკვიდრების, ექსპერტული დახმარების გაწევისა და მესაზღვრეთა პროფესიული განათლების გაღრმავების მიზნით.

ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობის დახმარებით, აშშ-ის მთავრობის სხვადასხვა პროგრამის, აშშ-ის თავდაცვის საფრთხეების შემცირების სააგენტოსა (DTRA) და აშშ-ის ექსპორტის კონტროლისა და საზღვრის უსაფრთხოების პროგრამის (EXBS) დახმარებით განახლდა სახმელეთო საზღვრის დაცვის  სასაზღვრო სექტორების ინფრასტრუქტურა, სასაზღვრო სექტორები აღიჭურვა სასაზღვრო ინციდენტების აღმოჩენისა და მათზე რეაგირების საშუალებებით, აგრეთვე კავშირგაბმულობისა და კომუნიკაციების საშუალებებით.

აშშ-ის მთავრობის დახმარებით, მიმდინარეობს შავ ზღვაზე ვითარების გაცნობიერებულობის გაზრდის (MDA) პროექტი. აღნიშნული ინიციატივა მოიცავს ორ ფაზას, I ფაზა ითვალისწინებს სანაპირო დაცვის დეპარტამენტის სარადარო სადგურებზე არსებული რადარების თანამედროვე ტიპის რადარებით ჩანაცვლებას და ვიდეო მონიტორინგის სისტემით (ვიდეოკამერებით) აღჭურვას, აგრეთვე სანაპირო დაცვის დეპარტამენტის სარადარო სადგურებისა და მართვის ცენტრების რადიო საკომუნიკაციო სისტემებით უზრუნველყოფას, ხოლო II ფაზა ითვალისწინებს მცურავ საშუალებებზე რადარებისა და კომუნიკაციის აღჭურვილობის განახლებას, ასევე ვიდეო მონიტორინგის (ვიდეოკამერების) სისტემის მოწყობას.

საქართველოს სასაზღვრო პოლიციის შესაძლებლობების გაუმჯობესების მიზნით, ევროკავშირის უსაფრთხოების, ანგარიშვალდებულებისა და საქართველოში დანაშაულის წინააღმდეგ ბრძოლის პროგრამის (SAFE) ფარგლებში მიმდინარეობს საზღვრის ინტეგრირებული მართვის პროექტი. პროექტს მიგრაციის საერთაშორისო ორგანიზაცია (IOM) ახორციელებს. პროექტის ფარგლებში, საქართველოს სასაზღვრო პოლიცია აღიჭურვა სასაზღვრო ინციდენტებზე რეაგირების, კავშირგაბმულობისა და კომუნიკაციის საშუალებებით. აღნიშნული პროექტის ფარგლებში სანაპირო დაცვას თანამედროვე ტექნოლოგიებით აღჭურვილი, „დეფენდერის“ ტიპის 4 სწრაფმავალი მცირე საპატრულო კატარღა შეემატა. ორ სახმელეთო საზღვრის დაცვის სასაზღვრო სექტორების დასაცავ მონაკვეთზე ელექტრონული დაკვირვების სისტემა მოეწყო. აგრეთვე, სასაზღვრო სექტორებზე დისტანციური სწავლების სისტემის დაინერგა.



სექტორი "ჯუთა" განახლებამდე და ახლა  სექტორი "ლეკისყურე" განახლებამდე და ახლა


თანამშრომლობა ჩრდილოატლანტიკურ ალიანსთან

ნატო-საქართველოს პრაქტიკული თანამშრომლობის ინსტრუმენტებიდან სასაზღვრო პოლიცია აქტიურად არის ჩართული შემდეგი მნიშვნელოვანი დოკუმენტების შემუშავებაში: ნატოს წლიური ეროვნული პროგრამა (ANP); ნატოს დაგეგმვისა და მიმოხილვის დოკუმენტი (PARP); ნატოს სამხედრო კომიტეტსა და საქართველოს სამხედრო სამუშაო გეგმა (MC + GEO WP); ნატო-საქართველოს არსებითი პაკეტი (SNGP), რომელიც მოიცავს „საზღვაო უსაფრთხოების ინიციატივას“ (MARITIME SECURITY INTIATIVE) და მიმართულია სასაზღვრო პოლიციის სანაპირო დაცვის შესაძლებლობების გაძლიერებისკენ და ეხმიანება ნატო-ს გაცხადებულ მიზანს - შავი ზღვის უსაფრთხოების უზრუნველყოფის და ამ პროცესში საქართველოსთან პრაქტიკული თანამშრომლობის გაძლიერებას. პროექტს უძღვება ლატვიელი და ქართველი ექსპერტი (სასაზღვრო პოლიციის სანაპირო დაცვის დეპარტამენტის წარმომადგენელი), რომლებიც კოორდინირებულად ორგანიზებას უწევენ ინიციატივის ფარგლებში გაცხადებული მიზნების მიღწევას.

სასაზღვრო პოლიციას მჭიდრო თანამშრომლობა აქვს ნატოს გაერთიანებული საზღვაო ძალების სარდლობასთან (Allied Maritime Command (MARCOM)). აღნიშნული თანამშრომლობის ფარგლებში, სასაზღვრო პოლიციას 2014 წლიდან წარგზავნილი ჰყავს მეკავშირე ოფიცერი MARCOM-ის შტაბ-ბინაში, რომელიც ხელს უწყობს ინფორმაციის გაცვლასა და ორმხრივი ურთიერთობების შემდგომ გაღრმავებას. მეკავშირე ოფიცრის საქმიანობა დარეგულირებულია MARCOM-თან გაფორმებული ურთიერთგაგების მემორანდუმების საფუძველზე, რომლის განახლებულ ვერსიას 2020 წლის 27 ივლისს მოეწერა ხელი.

მიმდინარე წლების განმავლობაში, სასაზღვრო პოლიცია საქართველოს ტერიტორიულ წყლებში წელიწადში ორჯერ მასპინძლობს ნატო-ს გაერთიანებული საზღვაო ძალების სარდლობის (MARCOM) ოპერაციულ დაქვემდებარებაში მყოფ შენაერთებს. შენაერთების ვიზიტები შავი ზღვის უსაფრთხოების საკითხებზე ნატო-საქართველოს შორის არსებული წარმატებული თანამშრომლობის პრაქტიკული მაგალითია და წარმოადგენს ალიანსის მხრიდან საქართველოს მხარდაჭერის დასტურს.

სანაპირო დაცვის კანონაღსრულების ტაქტიკურმა ჯგუფებმა წარმატებით გაიარეს ნატოს შეფასების 4-წლიანი პროგრამა, რის შედეგადაც ალიანსმა საქართველოს ნატოს საზღვაო უსაფრთხოების ოპერაციის - ,,ზღვის მცველის“ ოპერაციული პარტნიორის სტატუსი მიანიჭა. 

თანამშრომლობა ევროპის სასაზღვრო და სანაპირო დაცვის სააგენტოსთან

2021 წლის 11 თებერვალს, საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრმა ვახტანგ გომელაურმა და ევროპის სასაზღვრო და სანაპირო დაცვის სააგენტოს (Frontex) აღმასრულებელმა დირექტორმა, ფაბრის ლეგერიმ ხელი მოაწერეს ოპერაციული თანამშრომლობის შესახებ ახალ სამუშაო შეთანხმებას. შეთანხმებამ ჩაანაცვლა მხარეებს შორის 2008 წელს გაფორმებული დოკუმენტი და განსაზღვრა პარტნიორობის ახალი მიმართულებები. უწყებებს შორის თანამშრომლობის ძირითადი მიმართულებებია საზღვრის მართვა, არალეგალური მიგრაციისა და ტრანსსასაზღვრო დანაშაულის წინააღმდეგ ბრძოლა.