სანაპირო დაცვა

სანაპირო დაცვა

შინაგან საქმეთა სამინისტროს სასაზღვრო პოლიციის სანაპირო დაცვა ქვეყნის საზღვაო უსაფრთხოების უზრუნველყოფის პროცესში უმნიშვნელოვანეს როლს ასრულებს. შინაგან საქმეთა სამინისტროს სასაზღვრო პოლიციის სანაპირო დაცვა ასრულებს საზღვაო უსაფრთხოებასთან დაკავშირებულ კომპლექსურ ამოცანებს, აკონტროლებს საქართველოს საზღვაო სივრცეში დადგენილ სამართლებრივ რეჟიმს. ასევე, მონაწილეობს ზღვაზე ძებნა-გადარჩენის და საავარიო-სამაშველო ღონისძიებებში.

საქართველოს სანაპირო დაცვის ისტორია 1998 წლიდან იწყება. ამ წლის 16 ივლისს პირველად, კომპლექსურად, წინასწარ მომზადებული გეგმით, დაიწყო სანაპირო დაცვის ამოცანების შესრულება, რაც სახელმწიფო საზღვაო საზღვრის დაცვასა და კონტროლს ითვალისწინებდა. სანაპირო დაცვის დანაყოფი სწრაფად ვითარდებოდა. წლიდან წლამდე ძლიერდებოდა ფლოტიც: სახელმწიფო ბიუჯეტით შეძენილი მცურავი საშუალებების გარდა, სანაპირო დაცვის შემადგენლობაში იყო ჩვენი პარტნიორების - ამერიკის, დიდი ბრიტანეთის, თურქეთისა და უკრაინის მიერ უსასყიდლოდ გადმოცემული ხომალდები და კატარღებიც.

ჩვენს ისტორიაში მნიშვნელოვანი ეტაპია 2008 წელი. რუსეთ-საქართველოს ომის შედეგად, სანაპირო დაცვისა და სამხედრო–საზღვაო ძალების ინფრასტრუქტურა და ფლოტი ნაწილობრივ განადგურდა. 2008 წლის ბოლოს კი, სანაპირო დაცვის ტრანსფორმაციის ერთ–ერთი მნიშვნელოვანი ეტაპი განხორციელდა. საქართველოს კანონში "თავდაცვის შესახებ" შეტანილი ცვლილების საფუძველზე, სამხედრო–საზღვაო ძალები სანაპირო დაცვის შემადგენლობაში გაერთიანდა.

სანაპირო დაცვის დეპარტამენტი 1998 წლიდან, მისი ისტორიის პირველივე დღეებიდან, მჭიდროდ თანამშრომლობს ამერიკის შეერთებულ შტატებთან. 2010 წლიდან იწყება ნატოს გაერთიანებულ საზღვაო ძალების სარდლობასთან თანამშრომლობის ისტორიაც.აშშ-ს შინაგან საქმეთა სამინისტროსთან წარმატებული თანამშრომლობა აკავშირებს. აშშ-ის თავდაცვის საფრთხეების შემცირების სააგენტოს (DTRA) და ექსპორტის კონტროლისა და საზღვრის უსაფრთხოების პროგრამის (EXBS) დახმარების ფარგლებში, სანაპირო დაცვის დეპარტამენტში არაერთი მნიშვნელოვანი პროექტი განხორციელდა, მათ შორის, ხომალდების გადმოცემა, მოდერნიზაცია, გემთსარემონტო სახელოსნოსა და ნავმისადგომის მშენებლობა. პროექტების მიზანი სანაპირო დაცვის შესაძლებლობების გაზრდა - ინფრასტრუქტურის განვითარება, პირადი შემადგენლობის მომზადება და მატერიალურ–ტექნიკური აღჭურვა იყო.

მნიშვენლოვანია აშშ-ის მხარდაჭერა სანაპირო დაცვის კანონაღსრულების ტაქტიკური ქვედანაყოფების აღჭურვის კუთხით. აბორდაჟის 2 ჯგუფი ნატოს ოპერაციული კონცეფციის შეფასებისა და უკუკავშირის პროგრამაში (OCC E&F) 2017 წელს ჩაერთო. ჯგუფების სერტიფიცირების პროცესი ორ დონესა და ოთხ საფეხურს [SEL1, NEL1, SEL2, NEL2] მოიცავდა და მიზნად ისახავდა ურთიერთთავსებადობის დონის ამაღლებას ნატოს საზღვაო ძალებთან. კანონაღსრულების ტაქტიკურმა ქვედანაყოფებმა წარმატებით დაასრულეს ნატოს ოთხდონიანი შეფასება, რის შემდეგაც ჩრდილოატლანტიკურმა საბჭომ საქართველოსთვის ხმელთაშუაზღვაში მიმდინარე ოპერაციის - "ზღვის მცველი"-ს ოპერაციული პარტნიორის სტატუსის მინიჭებასთან დაკავშირებით დადებითი გადაწყვეტილება მიიღო.



საზღვაო ოპერაციების ერთობლივი მართვის ცენტრი

საზღვაო ოპერაციების ერთობლივი მართვის ცენტრი შინაგან საქმეთა სამინისტროს სასაზღვრო პოლიციის სანაპირო დაცვის დეპარტამენტის ბაზაზე, აშშ-ის ექსპორტის კონტროლისა და საზღვრის უსაფრთხოების პროგრამის (EXBS) დაფინანსებით აშენდა. ცენტრი აერთიანებს სხვადასხვა სახელმწიფო უწყებას, რომლებსაც კოორდინაციას შინაგან საქმეთა სამინისტრო უწევს. საზღვაო ოპერაციების ერთობლივი მართვის ცენტრის მისიაა საქართველოს საზღვაო სივრცეში რეალურ დროში საზღვაო ვითარების გაცნობიერებულობის ერთიანი სისტემის შექმნა და მისი ფუნქციონირების ხელშეწყობა. ცენტრი წარმოადგენს: საქართველოს საზღვაო სივრცეში არსებული ვითარების შესახებ ერთიანი ოპერაციული სურათის შექმნის, კანონსაწინააღმდეგო ქმედებათა პრევენციის, გამოვლენის, აღმოფხვრის, ძებნა-გადარჩენის ოპერაციების ხელშეწყობის, ზღვის გარემოს დაცვის, ბუნებრივ და სტიქიურ უბედურებასთან ბრძოლის მექანიზმს; მართვის, კონტროლის, კომუნიკაციების, ზღვაზე დაკვირვების სენსორული ტექნოლოგიების, მონაცემთა ელექტრონული ბაზებისა და შესაბამისი ინფრასტრუქტურის ერთობლიობას.

  • 2020 წლის განმავლობაში სრულად განახლდა სანაპირო დაცვის რადიოსაკომუნიკაციო სისტემა;
  • თურქული მხარის მხარდაჭერით, კაპიტალურად გარემონტდა სანაპირო დაცვის მცურავი საშუალებები - „სოხუმი“ და „ფოთი“;
  • ურთიერთგაგების ახალი მემორანდუმი გაფორმდა სასაზღვრო პოლიციასა და ნატოს გაერთიანებული საზღვაო ძალების სარდლობას შორის (MARCOM), რის საფუძველზეც მნიშვნელოვნად გაფართოვდა თანამშრომლობის სფეროები;
  • მთავრობის დადგენილების საფუძველზე, ალიანსის მუდმივმოქმედი საზღვაო შენაერთების, ასევე, ნატოს ოპერატიულ დაქვემდებარებაში მყოფი ხომალდებისთვის საქართველოს ტერიტორიულ წყლებსა და პორტებში შემოსვლის დიპლომატიური ნებართვების გაცემის წესი გამარტივდა;
  • 2022 წელს ევროკავშირის ფინანსური დახმარებით პროექტ "SAFE"-ის ფარგლებში და მიგრაციის საერთაშორისო ორგანიზაციის (IOM) კოორდინაციით სანაპირო დაცვას თანამედროვე ტექნოლოგიებით აღჭურვილი, „დეფენდერის“ ტიპის 4 სწრაფმავალი მცირე საპატრულო კატარღა შეემატა.